جایگاه تعصب (قرآن)جایگاه تعصب جاهلیت و خشم از جانب کافران و سکینه و آرامش از جانب پیامبر و مومنین دل و جان می باشد. ۱ - دل و جان محل تعصبدل جایگاه تعصب ورزیدن: •«اذ جعل الذین کفروا فی قلوبهم الحمیة حمیة الجـهلیة فانزل الله سکینته علی رسوله وعلی المؤمنین والزمهم کلمة التقوی وکانوا احق بها واهلها وکان الله بکل شیء علیمـا:(به ياد آر) زمانى كه كافران در دل هاى خود خشم و تعصّب جاهلیت نهادند (و در حدیبیه قرارداد منع پیامبر و يارانش را از مکه امضا نمودند) پس خداوند اطمینان و آرامش دل را بر رسول خود و بر مؤمنین فرو فرستاد و كلمه تقوی را (توحید و ثبات و تسليم را) همراه آنان نمود و آنها سزاوارتر به آن و اهل آن بودند، و خداوند همواره به همه چيز داناست.» در این آیه نخست به يكى از مهمترين عوامل بازدارنده کفار از ایمان به خدا و پيامبر ص و تسلیم در مقابل حق و عدالت اشاره كرده، مى گويد:" بخاطر بياوريد هنگامى كه كافران در دل هاى خود نخوت و خشم جاهلیت را قرار دادند (إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجاهِلِيَّةِ) و بخاطر آن مانع ورود پيامبر ص و مؤمنان به خانه خدا و انجام مراسم عمره و قربانى شدند، و گفتند اگر اينها كه در ميدان جنگ پدران و برادران ما را كشته‌اند وارد سرزمين و خانه‌هاى ما شوند و سالم باز گردند، عرب در باره ما چه خواهد گفت؟ و چه اعتبار و حيثيتى براى ما باقى مى‌ماند؟اين کبر و غرور و تعصب و خشم جاهلى، حتى مانع از آن شد كه هنگام تنظيم صلح نامه" حدیبیه " نام خدا را به صورت" بسم اللَّه الرحمن الرحيم" بنويسند، بياورند، با اينكه آداب و سنن آنها مى‌گفت كه زیارت خانه خدا براى همه مجاز، و سرزمين مکه حرم امن است، حتى اگر كسى قاتل پدر خويش را در آن سرزمين يا در مراسم حج و عمره مى‌ديد مزاحم او نمى‌شد.آنها با اين عمل هم احترام خانه خدا و حرم امن او را شكستند، و هم سنت هاى خود را زير پا گذاشتند، و هم پرده ضخيمى ميان خود و حقیقت كشيدند و چنين است اثرات مرگبار" حميتهاى جاهليت"!" حميت" در اصل از ماده" حمى" (بر وزن حمد) به معنى حرارتى است كه از آتش يا خورشيد يا بدن انسان و مانند آن به وجود مى‌آيد، و به همين دليل به حالت" تب"" حمى" (بر وزن كبرى) گفته مى‌شود، و به حالت خشم و همچنين نخوت و" تعصب خشم‌آلود" نيز" حميت" مى گويند.اين حالتى است كه بر اثر جهل و كوتاهى فکر و انحطاط فرهنگى مخصوصا در ميان" اقوام جاهلى" فراوان است، و سرچشمه بسيارى از جنگ ها و خونريزي هاى آن ها مى شود.سپس مى‌افزايد: در مقابل آن" خداوند حالت سکینه و آرامش را بر رسول خود و مؤمنان نازل فرمود" (فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ).اين آرامش كه مولود ایمان و اعتقاد به خداوند، و اعتماد بر لطف او بود،آنها را به خونسردى و تسلط بر نفس دعوت كرد، و آتش خشمشان را فرو نشاند، تا آنجا كه براى حفظ اهداف بزرگ خود حاضر شدند جمله" بسم اللَّه الرحمن الرحيم" كه رمز اسلام در شروع كارها بود، بردارند، و بجاى آن" بسمك اللهم" كه از يادگارهاى دوران گذشته عرب بود در آغاز صلحنامه حديبيه بنگارند، و حتى لقب " رسول اللَّه" را از كنار نام گرامى" محمد" ص حذف كنند. ۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جایگاه تعصب». رده‌های این صفحه : تعصب | موضوعات قرآنی
|